W dobie wysokich cen nawozów sztucznych oraz zakłóconego łańcucha dostaw warto wiedzieć, jak zasobna jest gleba, którą gospodarujemy w gospodarstwie by maksymalnie wykorzystać jej potencjał. Niebagatelną rolę odgrywają w tym przypadku badania gleby.
Zasady pobieranie prób glebowych
Żelazne zasady pobierania prób glebowych opisane są w normie PN-R-04031, która mówi jasno, iż najlepszym terminem do badań jest okres przed wysiewem nawozów – czyli w praktyce po żniwach lub przed wysiewem wiosennej dawki startowej. Pojedyncza próba ogólna, składająca się z przynajmniej 20 prób pierwotnych, powinna obejmować obszar użytku rolnego zbliżony pod względem typu gleby o powierzchni nie większej niż 4 ha. W przypadku stanowisk o zmiennych właściwościach fizycznych wskazane będzie wyodrębnienie osobnej próby lub ich pobranie z mniejszych powierzchni – od 0,5 do 2 ha.
Całą pracę zaleca się rozpocząć od sporządzenia szkicu badanych pól wraz z umownym oznaczeniem działek, które posłużą następnie do opisania odpowiadających im woreczków z glebą. Warto także zaopatrzyć się w laskę Egnera służącą do pobierania próbek pierwotnych – w tym celu sprawdzi się także zwykły szpadel lub łopatka ogrodnicza. Będąc tak wyposażonym możemy udać się w teren, by pobrać glebę do badań.
Polska norma przewiduje, iż na próbę ogólną określającą zasobność z danej powierzchni, ma przypadać minimum 20 prób pierwotnych, czyli nakłuć gleby za pomocą laski Egnera. Próby pierwotne pobiera się z głębokości od 0 do 30 cm poruszając po wyznaczonej wcześniej umownej działce w obrębie pola za pomocą schematów ,,X” lub ,,Z” – ważne, by klucz i odstępy były w miarę niezmienne. Otrzymaną w ten sposób glebę przeznaczoną do badań należy przesypać do woreczka lub kartonika i dokładnie opisać. Masa próby ogólnej nie może być mniejsza niż 500 g – wówczas bardzo trudno będzie oznaczyć laborantom w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej badane parametry w sposób prawidłowy.
Warto dodać, że w przypadku pobierania prób przeznaczonych do oznaczenia azotu mineralnego obowiązuje nieco inna metodyka. Otóż azot mineralny oznacza się na dwóch głębokościach – od 0 do 30 cm, oraz od 31 do 60 cm. W związku z tym każda próba ogólna powinna zostać sporządzona w dwóch osobnych woreczkach lub kartonikach – dla pierwszej i dla drugiej warstwy. Ponadto, po umieszczeniu gleby w woreczkach, należy jak najszybciej umieścić ją w zamrażalniku by ograniczyć straty azotu spowodowane ulatnianiem.
Niewielki koszt, ogromne korzyści
Podstawowe badanie gleby, czyli oznaczenie pH oraz dostępnych dla roślin form fosforu, potasu i magnezu kosztuje obecnie 13,12 zł. Nieco więcej, bo 34,99 zł kosztuje oznaczenie zasobności gleby w przyswajalne formy mikroelementów – miedzi, cynku, manganu i żelaza. Z kolei 52,48 zł to koszt oznaczenia zawartości wspomnianych pierwiastków wraz z borem. Podstawowe zbadanie zawartości azotu mineralnego w glebie w dwóch warstwach (0-30 i 31-60cm) to koszt rzędu 28,12 zł.
Wysokie jesienne potrzeby pokarmowe rzepaku
Tegoroczna zima charakteryzowała się zdecydowanie umiarkowanymi, a nawet wysokimi temperaturami. Na terenie całego kraju wegetacja postępuje, a wraz z nią pobór składników pokarmowych z gleby, co w zależności od warunków może objawiać się widocznymi niedoborami azotu. W szczególności problem tyczy się roślin rzepaku ozimego, które już w okresie jesiennym są w stanie pobrać nawet do 150 kg azotu w formie czystego składnika/ha!
Jak sprawdzić, stan odżywienia azotem plantacji rzepaku ozimego? Przedstawiamy prostą metodę, która pozwala nam na określenie szacunkowej wartości przyswojonego przez rośliny pierwiastka.
Losowo, z trzech miejsc na polu o powierzchni 1 m2 należy pobrać zieloną masę roślin rzepaku (bez korzeni!). Liście i łodygi ważymy, a wynik z trzech punktów uśredniamy. Średnia obrazuje, jak kształtuje się pobranie azotu przez roślinę – odpowiednio 1 kg zielonej masy to ok. 60 kg N pobrane z hektara, ale 2 kg to już 150 kg pobranego azotu! Szczegóły ukazane są w tabeli nr 1.
Tabela 1. Ocena jesiennego poboru N przez rośliny rzepaku ozimego.
Masa zielonych części roślin [kg/m2] | Szacunkowe pobranie [kg N/ha] |
---|---|
0,2 | od 10 do 15 |
0,4 | 30 |
1 | 60 |
1,4 | 90 |
2 | 150 |
AzotoPower to lepsze odżywienie azotem rzepaku ozimego
AzotoPower, produkt który od 3 sezonów dostępny jest w ofercie Bio-Lider wielokrotnie dowodził swojej skuteczności na terenie całego kraju. Pomimo tego nadal prowadzimy liczne doświadczenia ścisłe z jego wykorzystaniem, w tym przypadku w uprawie rzepaku na poletkach ZDOO Radostowo w województwie pomorskim.
Oprysk plantacji rzepaku ozimego wykonano 21.09.2022 przy niemal idealnych warunkach atmosferycznych. Ocenę poboru azotu przez rośliny wykonano 14.02.2023.
Tabela 2. Wpływ jesiennego stosowania AzotoPower na masę zieloną rzepaku ozimego.
Powtórzenie | Kombinacja | |
---|---|---|
Kontrola [g/m2] | AzotoPower [g/m2] | |
Średnia | 1186,7 | 1545,0 |
Różnica [g] | 358,3 |
Wyniki ukazane są w tabeli 2. Zgodnie z nimi średnia masa zielonych części roślin rzepaku na poletkach kontrolnych wyniosła 1186,7 g/m2 , natomiast na tych poletkach, gdzie zastosowany został AzotoPower, średnia masa liści i łodyg wyniosła 1545,0 g/m2. Mogłoby się wydawać, że odnotowana różnica masy rzędu 358,3 g na korzyść roślin wspomaganych AzotoPowerem nie jest znacząca. Jednak jeśli przełożymy to na pobranie azotu jesienią z danymi zawartymi w tabeli 1 okazuje się, że dzięki preparatowi mikrobiologicznemu rośliny rzepaku pobrały nawet o 25 kg azotu na hektar więcej.
Ponadto w styczniu br. na tych samych poletkach w ZDOO Radostowo wykonano badania na zawartość azotu mineralnego w glebie w dwóch warstwach: 0-30 cm oraz 31-60 cm.
Tabela 3. Porównanie zawartości Nmin na stanowisku, gdzie zastosowano AzotoPower wraz z kontrolą w warstwie 0-60 cm.
Kod laboratoryjny próbki | Informacja od klienta | Zawartość w mg/kg s.m. gleby | Zawartość Nmin w kg/ha | Zawartość Nmin w kg/ha w warstwie 0-60 | zasobność | ||
Warstwa cm | Oznaczenie próbki | Kategoria agronomiczna gleby | N-NO3 | N-NH4 | |||
GA/1/1 | 0-30 | AP 0-30 RZEPAK | średnia | 4,30 | 18,50 | 33,50 | bardzo niska |
GA/1/2 | 31-60 | AP 30-60 RZEPAK | 3,50 | 15,00 | |||
GA/1/3 | 0-30 | AP 0-30 RZEPAK K | ciężka | 3,50 | 13,60 | 24,90 | bardzo niska |
GA/1/4 | 31-60 | AP 30-60 RZEPAK K | 2,90 | 11,30 |
Wyniki badań wraz z oceną zasobności gleby przedstawiono w tabeli 3. Dane zakreślone czerwoną ramką to stanowiska, na którym zastosowano AzotoPower, natomiast wyniki w trzecim i czwartym wierszu to kontrola.
Pomimo ogólnej bardzo niskiej zasobności gleby w azot mineralny należy stwierdzić, iż stanowisko potraktowane AzotoPowerem charakteryzowało się większą zawartością azotu w obydwu warstwach, w porównaniu do kontroli, i to aż o 8,6 kg azotu na hektar, przy jednocześnie wyższym poborze azotu przez rośliny rzepaku!
Powyższy przykład to dobitne potwierdzenie skuteczności działania AzotoPowera. Sumarycznie produkt pozwolił na uzyskanie dodatkowych ok. 33,6 kg N/ha (licząc zwiększony pobór roślin oraz zasobność gleby) już w okresie jesienno-zimowym, co przekłada się na ilość składnika zawartą w 100 kg saletry amonowej i jest nie bez znaczenia dla roślin zbliżających się do okresu wiosennej wegetacji.