Zboża (rośliny zbożowe) to szeroka grupa roślin uprawnych z rodziny wiechlinowatych. Owoce zbóż charakteryzują się wysoką zawartością skrobi. Do najpopularniejszy upraw zbożowych na świecie należą kukurydza, ryż, pszenica, jęczmień, sorgo, proso, owies, żyto i pszenżyto.

Kukurydza zwyczajna jest częścią grupy zbóż. Jest gatunkiem rośliny jednorocznej z rodziny wiechlinowatych. To jedna z najstarszych uprawianych przez człowieka roślin. Cechuje się dużą wydajnością i wartością pokarmową, a znaczna część produkcji przeznaczana jest na paszę dla zwierząt gospodarskich.

Uprawiany jest w wielu krajach świata. Występuje jako rzepak jary (jednoroczny) i rzepak ozimy (roślina dwuletnia). Rzepak ozimy jest istotnym elementem płodozmianu ponieważ pozostawia dużą ilość materii organicznej oraz resztki pożniwne bogate w potas. Takie stanowiska nadają się pod uprawę zbóż. Z nasion uzyskuje się jadalny olej rzepakowy, który jest podstawą wytwarzania wielu tłuszczy kuchennych.

To roślina okopowa będąca drugim na świecie surowcem do produkcji cukru. Burak cukrowy uprawia się głównie w strefie klimatu umiarkowanego, a do osiągnięcia wysokiej zawartości cukru niezbędne jest odpowiednie nasłonecznienie w ciągu lata oraz właściwe nawodnienie. Korzeń i liście wykorzystywane są także jako pasza dla zwierząt.

Roślina należąca do rodziny psiankowatych. Jest czwartą pod względem wielkości produkcji rośliną uprawną na świecie. Ziemniak jest szczególnie wrażliwy na niedobór wody w glebie i jest silnie uzależniony od warunków klimatycznych w okresie wegetacji. Susze i wysokie temperatury wpływają na obniżenie plonów, a zbyt duża ilość wody sprzyja porażeniu plantacji zarazą ziemniaka.

Jest to rodzina roślin należąca do rzędu bobowców o dużym znaczeniu użytkowym. Zaliczają się do niej rośliny pastewne takie jak koniczyna czy lucerna oraz mające przeznaczenie spożywcze takie jak np. fasola, groch, soczewica czy soja.

Cebula zwyczajna to roślina klimatu umiarkowanego, której optymalna temperatura kiełkowania to 20°C. Charakteryzuje się płytkim systemem korzeniowym, co wpływa na zwiększoną wrażliwość na niedobór wody. W uprawie cebuli należy szczególnie zadbać o zapewnienie w glebie składników pokarmowych takich jak azot, fosfor czy potas.

Marchew należy do rodzaju roślin z rodziny selerowatych. Podwyższeniu plonów sprzyja wysiewanie marchwi na glebach lekkich, przepuszczalnych, o dobrych stosunkach wodno-powietrznych, piaszczysto-gliniastych. Marchew ma stosunkowo małe wymagania wodne, a dobrymi przedplonami są zboża, kukurydza, por, kapusta czy kalafior.

Pietruszka zwyczajna należy do rodziny selerowatych i jest rośliną klimatu umiarkowanego. Ma niewielkie wymagania glebowe i cieplne. Istotnym zagrożeniem w produkcji jest podatność korzeni na rozwidlanie się. Jakość korzeni i wysokość plonu zależy w dużym stopniu od przestrzegania zmianowania. Ponowną uprawę na tym samym stanowisku zaleca się rozpocząć po co najmniej trzyletniej przerwie.

To rodzaj roślin zielnych z rodziny kapustowatych. Posiada właściwości zdrowotne ze względu na zawartość witaminy C oraz błonnika. Wymaga dobrej, żyznej, próchnicznej i wilgotnej gleby. Nie zaleca się uprawy na glebach lekkich, piaszczystych, zbyt ciężkich i zimnych. Duże wahania temperatur mają znaczący wpływ na jakość plonów kapusty.

Brokuł to kapusta szparagowa będąca odmianą kapusty warzywnej. Gleby zakwaszone, lekkie i o małych właściwościach retencyjnych są nieodpowiednie do uprawy brokułu. Roślina wymaga chłodnej pogody i odpowiedniego nasłonecznienia. Jest wrażliwa na suszę, dlatego ważne jest właściwe nawadnianie brokułu w okresach suszy.

To odmiana kapusty warzywnej. Najlepsze stanowiska pod uprawę to odpowiednio nasłonecznione miejsca. Roślina wymaga gleb bogatych w próchnicę i związki mineralne, szczególnie wapń. Kalafior ma największe wymagania klimatyczno-glebowe spośród warzyw kapustnych. Odpowiednie przedplony pod uprawę kalafiora to ziemniaki, szpinak, por, ogórek, pomidory czy groch.

Gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych. Sałata nie posiada szczególnych wymagań glebowych, ale odpowiednia temperatura ma znaczenie dla właściwego wzrostu i rozwoju rośliny. Sałata najlepiej rośnie na glebach gliniasto- piaszczystych, które szybko nagrzewają się wiosną. Jest jednym z najpopularniejszych warzyw uprawianych jako poplon.

Szpinak warzywny to gatunek rośliny z rodziny szarłatowatych. Zawiera witaminy, białko, błonnik i sole mineralne. Krótki okres wegetacji umożliwia wysiewanie szpinaku jako przedplonu lub poplonu. Może być także uprawiany jako międzyplon m.in z fasolą, grochem, truskawką czy kukurydzą.

Należy do roślin kapustnych i jest wśród nich najmniej wymagającą rośliną pod względem warunków uprawy. Toleruje praktycznie większość rodzajów gleb i preferuje chłodniejszy klimat. Jest odporny na susze, jednak dla zapewnienia dużej masy liści zalecane jest nawadnianie uprawy. Jarmużu nie należy sadzić na stanowisku po innych roślinach kapustnych.

To roślina z rodziny dyniowatych. Ogórek ma duże wymagania cieplne, szczególnie w okresie kiełkowania i jest wrażliwy na niedobór wody. Wymaga także odpowiednich warunków glebowych – właściwej struktury, bogatej w substancję organiczną i próchnicę. Należy unikać ponownego sadzenia ogórków na tym samym stanowisku przez kolejne 3 lata.

To rodzaj roślin należących do rodziny psiankowatych. Wymaga częstego podlewania i wzrostu w pełnym słońcu. Ma duże wymagania pokarmowe i glebowe – najlepiej rośnie na żyznych, próchniczych glebach. Może być uprawiania po roślinach kapustnych, natomiast nie należy jej uprawiać po pomidorach.

Jest rośliną o wysokich wymaganiach cieplnych i średnich wymaganiach wodnych. Pomidor jest wrażliwy na chłody, a szczególnie niebezpieczne są dla niego przymrozki. Nie posiada wysokich wymagań glebowych, warto jednak zadbać o odpowiednią zasobność gleby w wapń. Uprawiany jest bezpośrednio w gruncie, a w klimacie umiarkowanym także w tunelach, co zapewnia roślinie odpowiednią temperaturę.

Jabłonie są jednym z najważniejszych drzew owocowych uprawianych na świecie. Ustępują tylko uprawom roślin cytrusowych. Rosną w klimacie umiarkowanym i obejmują kilkadziesiąt gatunków, a w uprawie znajduje się kilkanaście tysięcy odmian będących wynikiem hodowli i krzyżowania wcześniejszych odmian.

Najczęściej uprawianym gatunkiem jest występująca w wielu odmianach brzoskwinia zwyczajna. Posiada duże wymagania cieplne i wymaga słonecznych stanowisk, a zimą ochrony przed przemarznięciem, któremu wczesną wiosną często ulegają pąki kwiatowe. Uprawa brzoskwini wymaga wykonywania wielu zabiegów profilaktycznych ze względu na jej podatność na różne choroby.

Wymaga słonecznego, ciepłego i osłoniętego przed wiatrem stanowiska, a odpowiednia pielęgnacja zapewnia dobre plonowanie. Największym zagrożeniem dla moreli w klimacie środkowoeuropejskim jest duża wrażliwość pąków kwiatowych na mróz, zwłaszcza wczesną wiosną. W Europie uprawia się około 30 odmian, w tym owocujące w lipcu oraz odmiany późne, owocujące w końcu sierpnia.

Najpopularniejszymi w uprawie są odmiany śliwy domowej i japońskiej. Posiadają owoce o różnym kształcie – podłużne lub kuliste i kolorze – od różowego do fioletowego. Obecnie na świecie uprawianych jest nawet 2 tysiące odmian, choć znaczenie w sadownictwie ma około 100. Śliwa domowa jest drzewem o krótkim pniu i rozgałęzionej koronie, zakwita wiosną – najczęściej jeszcze przed pojawieniem się liści.

To jedno z najpopularniejszych drzew owocowych. Jest silnie rosnącym gatunkiem i z tego względu wymaga dużych dawek składników pokarmowych – najlepiej czuje się na stanowiskach z zasobną, żyzną i głęboką glebą. Powinno być osłonięte od chłodnych wiatrów ze względu na ryzyko wymarzania zimą. Odpowiednie wybarwienie owoców wymaga dużej ilości wody oraz słońca.

Wiśnia ma niewielkie wymagania glebowe, a klimat umiarkowany sprzyja jej uprawie. Ma dużą odporność na niskie temperatury i jest mało wrażliwa na susze, co oznacza że nie sprawia zbytnich problemów w uprawie. Drzewo wiśni kwitnie od początku kwietnia do maja, a okres dojrzewania owoców przypada od lipca do września. Owoce zawierają kwasy jabłkowy i cytrynowy oraz mangan i jod.

Krzew owocowy występujący zarówno w formie dzikiej jak i w uprawie, w wielu odmianach. Maliny preferują dobrze nasłonecznione i nagrzane stanowiska, żyzne, lekko kwaśne gleby, bogate w składniki odżywcze. Rozmnażają się przez system korzeniowy, co oznacza że młode sadzonki wybijają bezpośrednio z gruntu.

Krzewy porzeczki dostarczają owoców jagodowych – uprawiane są białe, czerwone i czarne porzeczki. Roślina nie ma zbyt dużych wymagań glebowych, z wyjątkiem porzeczki czarnej, która preferuje bardziej żyzne gleby. Krzewy najlepiej uprawiać na glebie o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym, na słonecznych, ciepłych i osłoniętych od silnych wiatrów stanowiskach.

To ciernisty krzew z rodziny agrestowatych osiągający, w zależności od odmiany, wysokość 0,5-1,5 m. Roślina uprawiana jest przede wszystkim w Europie i posiada ponad tysiąc odmian. Jagody agrestu mogą być barwy zielonej, żółtej lub czerwonej. Do prawidłowego rozwoju wymaga osłoniętych, nasłonecznionych stanowisk. Nie posiada szczególnych wymagań glebowych – pod uprawę sprawdzają się gleby o odczynie lekko kwaśnym.

Roślina pnąca z rodziny winoroślowatych uprawiana dla soczystych i mięsistych jagód. W zależności od gatunku i odmiany o owocach posiadających różne kształty, rozmiary, smaki i kolory – od jasnozielonego przez różowy, czerwony do czarnego. Obecnie wyróżnia się około 5 tys. odmian, z czego około 250 jest uprawianych komercyjnie.

Jest powszechnie uprawiana w klimacie umiarkowanym ze względu na smaczne owoce. To jedna z najpopularniejszych roślin uprawnych. Truskawka nie ma szczególnych wymagań glebowych, ale większe plonowanie uzyskuje się dzięki stanowisku z glebą zasobną w próchnicę o lekko kwaśnym odczynie. Dobrze sprawdza się jako uprawa następcza po marchwi, fasoli czy roślinach kapustnych.

Krzew owocujący z niebieskimi jagodami uprawiany na skalę przemysłową w Ameryce Północnej, głównie w USA i Kanadzie. Jednym z największych producentów Europie jest Polska. Borówka amerykańska posiada bardzo duże wymagania glebowe – wymaga bardzo kwaśnej, próchniczej gleby i powinna być sadzona na słonecznych i osłoniętych od wiatru stanowiskach.

Produkcja roślin uprawnych pod osłonami jest możliwa z wykorzystaniem szklarni, tuneli foliowych lub w inspektach. Dzięki zastosowaniu tego typu uprawy możliwe jest uniezależnienie się od warunków panujących na zewnątrz oraz ogólne skrócenie cyklu produkcyjnego przy jednoczesnym zwiększeniu plonu w porównaniu z uprawą gruntową.

Najbardziej efektowne rośliny cebulowe kwitną od wiosny do jesieni, a ich odpowiedni dobór pozwala zapewnić pełną gamę kolorystyczną w ogrodzie niemal przez cały sezon. W ich uprawie dużą rolę odgrywa zapewnienie odpowiedniego stanowiska do sadzenia cebul. Większość ozdobnych roślin cebulowych preferuje dobrze nasłonecznione stanowiska.

Uprawa w szklarniach lub tunelach foliowych bardzo często okazuje się koniecznością ze względu na wymagania samych roślin. Ze względu na trudne warunki klimatyczne nie wszystkie gatunki nadają się do uprawy bezpośrednio w gruncie. Uprawa pod osłonami daje lepsze możliwości utrzymania stabilnych warunków – temperatury, wilgotności i równoczesnego dostarczenia odpowiedniej ilości światła.